Amerika’nın Sesi’nin haberine göre Trump’ın Zelenskiy ile 25 Temmuz’da yaptığı telefon görüşmesinin beş sayfalık deşifresindeki en çarpıcı istek, şöyle:
Zelenskiy de bu konuların kendisi için de önem taşıdığını ve ABD ile işbirliği alanında yeni bir sayfa açmaya hazır olduklarını belirtiyor. Zelenskiy, şöyle diyor: “Ukrayna Cumhurbaşkanı olarak sizi tüm soruşturmaların açık ve şeffaflık içinde yürütülecek. Size bunun garantisini verebilirim.”
Trump, görüşmeden birkaç gün önce ekibine, Kiev’e yaklaşık 400 milyon dolarlık yardımın dondurulması talimatı verdiğini doğrulamıştı. Ancak deşifrede, Zelenskiy’in Trump’ın bu yardımı dondurduğundan haberinin olup olmadığı anlaşılmıyor.
Bu arada ABD Başkanı Trump, krizin gölgesinde Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile New York’ta bir araya geldi. Görüşme sırasında açıklama yapan Ukrayna lideri, deşifresi yayınlanan telefon görüşmesiyle ilgili “ABD’nin demokratik seçimlerine müdahil olmak istemiyorum. Normal bir telefon görüşmesiydi. Kimse beni bir şeye zorlamadı” dedi.
Görüşme sonrası BM’de basın toplantısı düzenleyen Trump ise Demokratların ülkeye zarar verdiğini söyledi. Trump, şöyle dedi: “Ben kimseyi tehdit etmedim. Ukrayna lideri de beni kimse bir şeye zorlamadı dedi. Hepsi uydurma. Muhbirin verdiği bilgi ikinci elden bilgi olsa da bu konuda tam anlamıyla şeffaflıktan yana olduğum konusunda Temsilciler Meclisi’ne bilgi verdim. Demokratlardan da şeffaflık bekliyorum. Başarılı görüşmeler gerçekleştirdik. BM’de harika anlaşmalar yaptık Japonya ile ama basın haberini yapmıyor. Zamanınızı saçmalıklara harcıyorsunuz. Demokratlar bunu kasten BM sırasında yaptı. Çünkü elde ettiğimiz başarılardan dikkati başka yöne çekmek istediler.”
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, dün, Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinin ABD Başkanı’nın anayasal sorumluluklarının ihlali olduğunu söylemiş Trump hakkında resmen azil soruşturması başlatılacağını açıklamıştı.
Öte yandan Reuters, Trump’ın azledilmesinin olası görünmediğini, çünkü Cumhuriyetçilerin kontrolünde olan Senato’daki mahkemede üçte ikilik çoğunlukla Cumhuriyetçi Trump’ı suçlu bulması gerektiğini belirtti.
ABD Anayasası, azil kararının alınması yetkisini Temsilciler Meclisi’ne, bu konudaki yargılamanın ise ABD Yüksek Mahkemesi Başkanı’nın denetiminde yapılması yetkisini de Senato’ya veriyor. Anayasa uyarınca başkan, ‘vatan hainliği, rüşvet ya da daha başka yüksek profilli suçlar’ işlediği sabit görülürse görevden alınabiliyor.
Reuters, 1974 yılında Eski Başkan Richard Nixon’ın Watergate skandalının ardından azledilme tehdidi altında olduğu dönemde ve istifa etmesinden önceki aylarda Wall Street borsasının düştüğüne ve doların gerilediğine de işaret ederek, Trump’ın azledilmesine yönelik adımın, Wall Street’te yine endişelere sebep olduğunu bildirdi.
Watergate skandalı
17 Haziran 1972’de Demokrat partinin ABD’nin başkenti Washington DC’deki ‘Watergate’ adlı binasına giren beş hırsızın, aslında rakip Cumhuriyetçi Parti’nin iktidardaki Başkanı Richard Nixon tarafından görevlendirilen ajanlar olduğu ortaya çıkmıştı. Söz konusu ‘beş hırsız’, binaya telefon dinleme cihazları yerleştirmeye çalışmıştı. Skandalın ortaya çıkması üzerine soruşturma açılması emrini veren Nixon, skandalın kendisine kadar uzanması üzerine önce soruşturmayı yürüten savcıyı, daha sonra da adalet bakanını görevden almıştı.
Skandalla ilgili olarak Nixon’ın elinde telefon konuşmalarının kaydedildiği ses bantlarının olduğu ortaya çıkmış, ancak Nixon bunları savcıya vermeyi reddetmişti. ABD Yüksek Mahkemesi’nin bu bantları teslim etmeye zorlamasından sonra Richard Nixon, 8 Ağustos 1974’te ABD başkanlığından istifa etmişti.
İddia: Trump, Ukrayna lideri Zelenskiy’den rakibi Biden’ın oğlunu araştırmasını istemiş
Trump’a resmen ‘azil’ soruşturması başlatılıyor
Trump Ukrayna’nın yeni liderinden, Joe Biden ve oğlunun faaliyetlerinin araştırılması için avukatı Rudy Giuliani ve ABD Adalet Bakanı’yla çalışması konusunda istekte bulunmuş.
Trump’ın bu konudaki isteği, konuşma deşifresine göre şöyle: “Adalet Bakanımızın sizi ya da ekibinizi aramasını ve bu konunun sonuna kadar gitmenizi istiyorum. Dün gördüğünüz gibi, tüm bu saçmalık Robert Mueller adında bir adamın gösterdiği çok kötü bir performansla sona erdi ancak birçok şeyin çıkış noktasının Ukrayna olduğu söyleniyor. Elinizden ne gelirse, mümkün olması halinde yapmanız bizim için çok önemli.”
Deşifre kayıtlarında, Trump’ın Zelenskiy’e şöyle dediği ortaya çıktı: “Biden soruşturmayı sonlandırmakla övünüyor. Bu konuya bakabilirsen iyi olur. Bana korkunç göründü.” Trump burada, Biden’ın, oğlu Hunter’ın iş ilişkilerini soruşturan Ukraynalı savcıyı engellemeye çalıştığı yönündeki kanıtlanmamış iddiaları kastettiği belirtiliyor. Trump, daha sonra “Biden’ın oğlu hakkında, Biden’ın soruşturmayı durdurttuğu konusunda çok laf dolaşıyor. Birçok kişi bu işin iç yüzünü öğrenmek istiyor” diyor.
BBC Türkçe’ye göre Trump, Zeleskiy ile telefon görüşmesinde, hem 2016 seçimlerinden önce Demokrat Parti Ulusal Komitesi’nin sistemine yönelik siber saldırıyı soruşturması için tutulan Crowdstrike şirketini hem de Biden’ın oğlunun şirketiyle ilgili konuyu gündeme getirmiş.
Trump, Zelenskiy’e, kendisinden bir ricası olduğunu ve Crowdstrike şirketiyle ilgili durumu incelemesini istediğini belirtmiş, ayrıca, Demokrat Parti Ulusal Komitesi’nin Ukrayna’da olduğu söylenen sunucusunun yerinin tespit edilmesi için de yardım istemiş.